Tuy nhiên, trên thực tế, việc đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị của thành phố vẫn còn nhiều bất cập, trong đó, hệ thống cây xanh đô thị hiện nay vẫn chưa đạt tiêu chuẩn về độ che phủ.

Hệ thống cây xanh đô thị có vai trò hết sức to lớn trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường, làm tăng vẻ đẹp kiến trúc cảnh quan đô thị, góp phần làm phong phú cuộc sống văn hóa tinh thần của cư dân đô thị. Những năm qua, TP Vinh đã rất chú trọng và quan tâm đến việc phát triển diện tích cây xanh đô thị. Việc trồng cây xanh được giao cho Công ty Cổ phần Công viên cây xanh TP Vinh phụ trách. Hàng năm, TP Vinh có chỉ tiêu kế hoạch trồng cây xanh cụ thể. Riêng năm 2010, công ty đã tập trung trồng xen giắm được 524 cây xanh trên các tuyến phố cùng hàng ngàn m2 thảm cỏ, các loại cây cảnh tại các bồn hoa, giải phân cách. Những ngày đầu năm mới là thời điểm các vườn ươm của công ty tất bật, tấp nập người ra vào, các khách hàng đặt mua các loại cây để phục vụ dịp trồng cây của các cơ quan, đơn vị. Ngay trong dịp đầu năm, Công ty đã xuất bán gần 1.000 cây cho các cơ quan đơn vị, xí nghiệp và trồng hơn 100 cây xen giắm ở đường Nguyễn Cảnh Hoan (phường Quán Bàu). Chị Nguyễn Thị Nga - Công nhân Công ty chia sẻ: Những ngày áp Tết hay những ngày đầu năm mới là những ngày anh em công nhân chúng tôi bận rộn nhất, ngay sau Tết, chúng tôi đã phân công nhau đi làm để phục vụ khách hàng mua giống cây, đồng thời chăm sóc các bồn hoa, giải phân cách để đảm bảo cho TP luôn xanh, sạch, đẹp.

Đường Lê Mao - một trong số ít con đường có hệ thống cây xanh phù hợp ở TP Vinh

Tuy đã có chuyển biến tích cực nhưng hệ thống cây xanh đô thị của TP.Vinh hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu về môi trường cảnh quan. Theo quy định về cây xanh cho đô thị loại 1 thì phải đảm bảo diện tích vườn ươm từ 30-50ha để sản xuất cây xanh, cây cảnh. Thế nhưng hiện nay diện tích vườn ươm của TP.Vinh chỉ vỏn vẹn có hơn 3ha, nằm tập trung ở hai vườn ươm phường Hưng Phúc và Cổng thành (phường Đội Cung). Trong khi đó, quy hoạch cây xanh đô thị là một nội dung bắt buộc trong quy hoạch đô thị. Khi triển khai xây dựng đô thị mới, chính quyền phải đảm bảo quỹ đất cây xanh; cây xanh được trồng phải đúng chủng loại, tiêu chuẩn cây trồng theo quy hoạch chi tiết khu đô thị mới đã được phê duyệt, đồng thời phải có trách nhiệm chăm sóc và bảo vệ cây xanh. Khi xây dựng mới, đường đô thị phải trồng cây xanh đồng bộ với việc xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật. Thực tế thì tỷ lệ diện tích cây xanh, cơ cấu cây trồng của TP.Vinh chưa hợp lý. Toàn TP có 30-40% cây xanh được trồng không phù hợp như cây ngô đồng, cây keo tràm… Về nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong việc phát triển cây xanh đô thị Vinh, ông Phan Xuân Bảo - Giám đốc Công ty Cổ phần công viên cây xanh Tp.Vinh cho rằng, do hệ thống cây xanh trước đây được Nhà nước trồng và một phần do dân trồng chủ yếu là cây phủ nhanh, được trồng theo các chương trình, dự án vì vậy, cây không phù hợp với quy định, quy chuẩn. Trong khi đó, kinh phí cho công tác trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh còn hạn chế, thiếu cơ chế, chính sách để khuyến khích mọi thành phần kinh tế và nhân dân tham gia.

Cùng với những nguyên nhân trên thì công tác quản lý về cây xanh còn lỏng lẻo, tình trạng chặt phá cây, tỉa cành… một cách tùy tiện đã làm giảm mật độ che phủ và khả năng sinh tồn của cây xanh trên địa bàn thành phố. Việc trồng cây xanh ở những nơi công cộng vẫn còn mang tính tự phát, manh mún, thiếu quy hoạch về lựa chọn, bố trí loại cây trồng phù hợp, cây xanh chưa thành hệ thống. So với các tiêu chuẩn và quy chuẩn thì tỷ lệ diện tích đất cây xanh còn thấp so với yêu cầu.

Trước thực trạng đó, để phát triển cây xanh đô thị, ngoài nguồn vốn ngân sách, cần huy động nguồn lực trong nhân dân. Đặc biệt TP.Vinh cần quan tâm đầu tư hơn nữa cho lĩnh vực cây xanh. Và để làm được điều đó, phải có cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích thu hút vốn đầu tư; công khai quy hoạch và danh sách các danh mục kêu gọi đầu tư; xúc tiến đầu tư có hiệu quả; lồng ghép dự án công viên, cây xanh đô thị với dự án sinh lời khác. Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý cây xanh đô thị trên các mặt trồng, duy trì và bảo vệ cây xanh... Ông Phan Xuân Bảo - Giám đốc Công ty Cổ phần công viên cây xanh TP.Vinh kiến nghị: Một trong những tiêu chuẩn của đô thị loại 1 theo quy định của Bộ xây dựng là bắt buộc thành phố phải có vườn ươm có diện tích 30-50ha để sản xuất ra cây giống đảm bảo. Công ty Cổ phần công viên cây xanh TP.Vinh cũng sẵn sàng đầu tư, nhưng do nguồn vốn hạn hẹp, lại không có vườn ươm đủ diện tích nên đề nghị thành phố và tỉnh hỗ trợ thêm.

Một biện pháp cũng hết sức quan trọng đó là cần khuyến khích các hộ gia đình tích cực tham gia trồng cây xanh, chăm sóc, bảo vệ và trồng cây xanh trước nhà, trên các tuyến phố đảm bảo theo quy hoạch và theo quy định về chủng loại cây được phê duyệt. Từ đó sẽ góp phần trong việc bảo vệ môi trường đảm bảo tiêu chí về cây xanh đô thị khi TP.Vinh đã trở thành đô thị loại 1 và đang hướng tới Trung tâm KT-VHXH của các tỉnh Bắc Trung bộ.