Thủ tướng Chính phủ mới ban hành Quyết định 28/2014/QĐ-TTg, có hiệu lực từ ngày 1/6/2014 thay thế Quyết định 268/QĐ-TTg ngày 23/2/2011 về biểu giá bán lẻ điện quy định chi tiết cho từng nhóm khách hàng sử dụng điện bao gồm: sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp, sinh hoạt. Theo Quyết định, giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng sử dụng điện sinh hoạt giảm xuống 6 bậc có mức giá tăng dần (hiện nay là 7 bậc). Theo đó, giá bán lẻ điện theo các cấp điện áp (từ 110kV trở lên, từ 22kV đến dưới 110kV, từ 6kV đến dưới 22kV và dưới 6kV) áp dụng cho các nhóm khách hàng sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp. Đối với giá bán lẻ điện sinh hoạt được chia ra thành 6 bậc thang và tăng dần theo thứ tự. Tỷ lệ % giá bán lẻ điện sinh hoạt so với mức giá bán lẻ điện bình quân được quy định: từ 0 – 50kWh chỉ bằng 92% mức giá bán lẻ bình quân, từ 51 – 100 kWh bằng 95%, từ 101 – 200 kWh bằng 110%, từ 201 – 300 kWh bằng 138%, từ 301 – 400 kWh bằng 154%, trên 401 kWh bằng 159%. Quy định này được xem là khuyến khích các đối tượng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. 

 

Điện lực Thành phố Vinh cải tạo, nâng cấp hệ thống mạng lưới điện tại đường Lê Lợi.

 

Ngoài ra, cũng quy định giá bán điện cho chiếu sáng công cộng và đơn vị hành chính sự nghiệp chung một mức giá. Cụ thể, đối với cấp điện áp từ 6kV trở lên là 99% giá điện bình quân; cấp điện áp dưới 6kV là 103% giá điện bình quân. Đối với giá bán lẻ điện cho kinh doanh cũng giảm 5% so với hiện nay đối với giờ bình thường, giảm 3% đối với giờ thấp điểm và 8% đối với giờ cao điểm cho cấp điện áp từ 6 - 22 kV, còn 9% đối với giờ cao điểm cho cấp điện áp dưới 6 kV... Tuy nhiên, với giá bán điện theo cách tính mới đang là một thông tin không vui đối với các cơ sở sản xuất, khi giá điện họ phải trả nhìn chung sẽ cao hơn. Chẳng hạn điện áp từ 110 kV trở lên vào giờ thấp điểm được tính bằng 52%, tăng so với 51%; điện áp từ 22 kV đến dưới 110 kV vào giờ thấp điểm tăng từ 53% lên 54% theo Quyết định số 268/QĐ-TTg ngày 23/2/2011; điện áp dưới 6kV tăng ở tất cả các giờ và có mức tăng lớn nhất. Các đơn vị kinh doanh sẽ dễ thở hơn, do tỷ lệ so với giá bán điện bình quân năm được điều chỉnh giảm xuống ở tất cả các mức điện áp và giờ sử dụng... 

 

Không chỉ quy định về cách tính giá điện mới, đối với các hộ nghèo theo tiêu chí do Thủ tướng Chính phủ quy định sẽ được hỗ trợ tiền điện cho mục đích sinh hoạt, mức hỗ trợ hàng tháng tương đương tiền điện sử dụng 30 kWh tính theo mức giá bán lẻ điện sinh hoạt từ 0 - 50 kWh. Đồng thời, hộ chính sách xã hội theo tiêu chí do Thủ tướng Chính phủ quy định có lượng điện sử dụng cho mục đích sinh hoạt trong tháng không quá 50 kWh được hỗ trợ tiền điện tương đương tiền sử dụng 30 kWh tính theo mức giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc 1 hiện hành. Kinh phí hỗ trợ tiền điện cho các hộ nghèo và hộ chính sách xã hội được trích từ nguồn ngân sách Nhà nước... Còn đối với người thuê nhà, chủ nhà hoặc đại diện người thuê sẽ được trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện theo Thông tư hướng dẫn giá bán điện năm 2014 của Bộ Công thương. Khi đó, người thuê nhà sẽ không bị chủ nhà  "lập lờ" giá điện để phải trả giá cao như hiện nay.

 

 

Theo Dự thảo Thông tư của Bộ Công thương, đối với trường hợp cho sinh viên và người lao động thuê nhà đăng ký tạm trú từ 12 tháng trở lên thì chủ nhà hoặc đại diện người thuê trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện. Trường hợp thời hạn thuê nhà dưới 12 tháng thì chủ nhà phải trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện; trường hợp người thuê nhà không ký hợp đồng trực tiếp với bên bán điện thì chủ nhà cho thuê có trách nhiệm thu tiền điện của người thuê nhà theo đúng giá bán lẻ điện trong hóa đơn tiền điện hằng tháng do đơn vị bán lẻ điện phát hành cộng thêm 10% cho tổn thất, chi phí chiếu sáng và bơm nước dùng chung. Thông tư này sẽ được ban hành và có hiệu lực sau khi có quyết định của Thủ tướng về cơ cấu biểu giá bán điện năm 2014.

 

Giá điện hiện nay đối với một hộ gia đình, nếu sử dụng ít hơn hoặc bằng 100kw/tháng, giá điện sẽ là 1.418 đồng/kw; từ 101 – 105kw, giá điện là 1.622 đồng/kw; nếu trên 400kw là  2.420 đồng/kWh. Trường hợp sinh viên và người lao động thuê nhà trọ, cứ 4 người được tính là một hộ gia đình sử dụng điện để tính số định mức áp dụng giá điện bán lẻ sinh hoạt. Bên bán điện có trách nhiệm thông báo công khai và cấp định mức cho chủ nhà căn cứ vào sổ đăng kí tạm trú. Nếu chủ trọ không thực hiện mà cố tình thu điện giá cao thì sẽ bị xử phạt từ 7 - 10 triệu đồng theo Nghị định 134/2013/NĐ-CP về "Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực…" do Chính phủ ban hành có hiệu lực từ ngày 1/12/2013. Tuy nhiên, Nghị định đã có hiệu lực được hơn 5 tháng nhưng giá điện ở các nhà trọ trên địa bàn TP Vinh vẫn đang tồn tại thực trạng người đi thuê nhà bị chủ nhà trọ bán giá điện theo kiểu  "một mình một chợ", cao hơn nhiều lần so với mức quy định.

 

Qua tìm hiểu thực tế, hầu hết tại các khu nhà trọ ở quanh khu vực các các trường Đại học Vinh, Đại học Y; khu vực xã Nghi Kim, Hưng Đông, Nghi Liên, phường Đông Vĩnh… thuộc Thành phố Vinh là nơi tập trung đông đảo công nhân đang làm việc tại Khu công nghiệp Bắc Vinh... giá điện đến tay người thuê nhà đều được chủ nhà  " hét " giá 2.500- 3.000 đồng/kWh. Điều này dẫn đến việc những người thuê trọ không chỉ gánh tiền điện cho chủ mà chủ nhà còn thu lợi từ việc thu tiền điện với giá trên trời. Em Nguyễn Thanh Hằng, sinh viên năm cuối khoa Kỹ thuật Xét nghiệm hệ Cao đẳng - Trường Đại học Y Nghệ An đang thuê nhà trọ tại xóm 16 (xã Hưng Lộc - TP Vinh)  cho biết: "Hiện tiền điện ở dãy trọ này đang thu 2.500 đồng/số điện. Khi đến thuê phòng chủ nhà bảo sao thì chúng em phải chấp nhận vậy, nếu có thắc mắc thì họ bảo chê đắt thì kiếm chỗ khác rẻ hơn mà ở chứ không được thỏa thuận"... Cũng phải chịu mức giá điện 2.500 đồng/kWh, chị Hà - một công nhân thuê phòng trọ tại xóm 3, xã Nghi Kim cho hay: Mức giá này khá cao so với thu nhập của công nhân chúng tôi. Bởi hiện trong phòng chỉ có 1 chiếc ti vi, 2 cái quạt, 1 ấm điện siêu tốc và nồi cơm điện, dù sử dụng hết sức tiết kiệm nhưng hàng tháng vẫn phải trả trung bình từ 300.000 - 320.000 đồng tiền điện ". Chị Hà cũng khẳng định: "Không hề có chuyện người thuê trọ được thỏa thuận giá điện với chủ nhà, mà giá đó đã được ấn định cụ thể luôn. Ai chấp nhận thì làm hợp đồng thuê phòng"... 

 

Theo quy định, mỗi người dân khi đến thuê phòng trọ đều phải đăng ký tạm trú, tạm vắng tại cơ quan chính quyền địa phương. Nhưng hầu như các nhà quản lý không để ý đến vấn đề sinh viên thuê nhà trọ như thế nào, hợp đồng giá cả thuê và sử dụng điện, nước ra sao. Việc quản lý các hộ dân kinh doanh nhà trọ vẫn còn chiếu lệ, chưa chặt chẽ và không mang tính đồng bộ. Như tại phường Đông Vĩnh hiện có khoảng 142 hộ cho thuê phòng trọ với khoảng 673 phòng. Nhưng theo ông Nguyễn Văn Tiến - Phó Chủ tịch UBND phường Đông Vĩnh, hiện nay phường chưa kiểm soát được việc thu giá điện tại các hộ gia đình có phòng trọ cho thuê. Qua trao đổi, lãnh đạo phòng Quản lý Điện năng - Sở Công Thương cho biết thêm: Hiện chưa thể quản lý được giá điện tại các phòng trọ, nhưng quan trọng là những người thuê nhà cần phải tự đòi hỏi quyền lợi của mình khi yêu cầu có hợp đồng thuê nhà, biên lai thu tiền điện… Chính phủ đã có những quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, tuy nhiên để xử phạt cần phải có chứng cứ cụ thể việc thu tiền điện cao hơn giá ghi trong hợp đồng được thể hiện qua biên lai, chứng từ. Trong vấn đề này, các phường, xã, thành phố phải có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, rà soát lại công tác quản lý nhà trọ. Bởi nếu không thì không quản lý được giá điện mà còn có nguy cơ làm thất thu thuế, mất an ninh trật tự…

 

Lâu nay, đối với những người phải đi thuê nhà trọ, câu chuyện giá điện cao đã không còn lạ. Khi Thông tư nói trên của Bộ Công thương đi vào thực tiễn, hy vọng giá điện đến tay người thuê trọ sẽ công bằng hơn. Nhưng câu hỏi đặt ra là: Liệu quy định có được thực hiện một cách nghiêm túc hay không, khi mà cả Nghị định còn bị các chủ nhà trọ phớt lờ? ... Quyền lợi được mua điện giá chuẩn của người thuê nhà với chủ nhà trọ vẫn chỉ là những quy định trên giấy, phần thua vẫn thuộc về "thượng đế". Hiện chỉ có một số ít người thuê nhà biệt lập với chủ, được chủ nhà làm hợp đồng mua bán với đơn vị bán lẻ điện nên đã được sử dụng điện bậc thang có giá sát với quy định. Để người thuê trọ thật sự được hưởng những lợi ích từ quy định của Nhà nước, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh hơn nữa công tác kiểm tra và giám sát việc thực hiện quy định về giá bán điện của các chủ nhà trọ. Bên cạnh đó, người thuê trọ cũng nên mạnh dạn hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của chính mình.

 

Bài, ảnh: Ngọc Anh-Baonghean.vn