Năm 2014, dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh vinh dự được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại. Đó không chỉ là niềm tự hào của người dân xứ Nghệ mà còn của nhân dân cả nước. Trong công tác gìn giữ, bảo tồn, phát triển các làn điệu dân ca xứ Nghệ có vai trò đóng góp không nhỏ của các nghệ nhân dân gian.
Gặp nghệ nhân dân gian Hoàng Thị Cẩm Vân khi bà đang truyền dạy bài Mời Trầu thuộc thể dặm Đức Sơn cho cháu Lê Thị Trà My học sinh lớp 2B trường tiểu học Vinh Tân. Với trách nhiệm của một người nghệ nhân dân gian, Bà Hoàng Thị Cẩm Vân dành rất nhiều tâm huyết để giúp Trà My, thế hệ tiếp nối có thể cảm nhận để hát và gìn giữ, phát triển tất cả các làn điệu dân ca xứ Nghệ. Là người con gái đất Quảng Bình, theo chồng về lập nghiệp ở mảnh đất Vinh Tân từ những năm 1988. Được nghe các làn điệu dân ca mộc mạc, chất chất mà thẫm đầm tình người từ các nghệ sỹ Lệ Thanh, Tiến Dũng, Hồng Lựu, Bà đã yêu dân ca từ đó. Ngọt ngào, sâu lắng với chất giọng của người con gái sinh ra trên mảnh đất miền Trung, Nghệ nhân Hoàng Thị Cẩm Vân không chỉ hát dân ca để thỏa mãn niềm đam mê, bà còn mong muốn đưa dân ca đến gần hơn với người dân lao động, nơi bắt nguồn cho những làn điệu “mộc mạc chân thành như hạt lúa củ khoai, nên câu hát quê tôi cũng mặn mà chân chất, mà da diết đằm thăm tình người”.
Nghệ nhân dân gian Hoàng Thị Cẩm Vân – chủ nhiệm CLB dân ca phường Vinh Tân TP Vinh trao đổi:
“Về làm dâu xứ Nghệ, được nghe những làn điệu dân ca sâu lắng, tha thiết, thẫm đấm tình người nên tôi rất yêu thích. Chính vì lẽ đó tôi đã tìm tòi, học hỏi từ băng đĩa, sách báo, từ bạn bè của mình để có thể hát được dân ca”
Năm 2011, thực hiện chủ trương của UBND TP Vinh, CLB dân ca phường Vinh Tân được thành lập. Bà Hoàng Thị Cẩm Vân được bầu làm chủ nhiệm CLB dân ca phường. Với vai trò của mình, bà Hoàng Thị Cẩm Vân đã nỗ lực trong việc dẫn dắt CLB dân ca phường Vinh Tân hoạt động có hiệu quả. Phối hợp với các nhà trường đưa dân ca vào trường học. Phát triển hội viên mới là những học sinh còn ngồi trên ghế trường tiểu học, THCS. Sau 4 năm thành lập CLB dân ca phường Vinh Tân dần đi vào chiều sâu với quy chế hoạt động đều đặn hàng tháng. Liên hoan dân ca ví dặm lần thứ nhất, phường vinh Tân đại diện cho TPV dự thi và đạt giải ba cấp Tỉnh. Năm 2013 đạt giải nhất cấp Thành phố, giải nhì cấp Tỉnh. Năm 2014 đạt giải nhì cấp Thành phố, giải ba cấp Tỉnh liên hoan dân ca ví dặm. Là phó chủ tịch Hội LH phụ nữ, chủ nhiệm CLB dân ca phường Vinh Tân, Nghệ nhân Hoàng Thị Cẩm Vân có rất nhiều thuận lợi trong việc truyền bá, phát triển dân ca qua các chương trình nghệ thuật.
Nghệ nhân dân gian Hoàng Thị Cẩm Vân – Chủ nhiệm CLB dân ca phường Vinh Tân – TP Vinh trao đổi:
“Bản thân tôi có rất nhiều thuận lợi trong việc đưa dân ca đến với quần chúng nhân dân đặc biệt là hội viên phụ nữ. Thông qua các ngày lễ 2/10, mồng 8/3….chúng tôi đã lồng ghép các tiểu phẩm có các làn điệu dân ca vào đó để biểu diễn, tuyên truyền cho mọi người dân…”
Năm 2013, Trung Tâm văn hóa Thành phố Vinh đã phối hợp với trung tâm văn hóa Tỉnh Nghệ An hướng dẫn xây dựng và công nhận CLB dân ca phường Vinh Tân đạt mô hình văn hóa điểm cấp Tỉnh. UBND Tỉnh Nghệ An công nhận nghệ nhân dân gian cho bà Hoàng Thị Cẩm Vân chủ nhiệm CLB dân ca phường. Đặc biệt năm 2014 Bà Hoàng Thị Cẩm Vân được UBND Tỉnh làm hồ sơ đề nghị nhà nước công nhận là nghệ nhân ưu tú.
Bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt – Hội viên CLB dân ca phường Vinh Tân cho biết:
“Chị Cẩm Vân được công nhận là nghệ nhân chúng tôi thấy rất xứng đáng. Chị rất nhiệt tình, tâm huyết với CLB, mặc dù bề bộn công việc như phát lương, hội PN…nhưng chị vẫn rất tích cực, đêm đến vẫn tham gia tập luyện hát dân ca nhưng khi chuẩn bị có hội thi, hội diễn…”
Khơi dậy niềm đam mê cho những người yêu ca hát, yêu các làn điệu dân ca mộc mạc, chân thành của nhân dân lao động Nghệ Tĩnh, nghệ nhân Hoàng Thị Cẩm Vân không chỉ góp phần đưa CLB dân ca phường ngày càng phát triển mà còn gìn giữ bảo tồn để di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại dân ca Nghệ Tĩnh sống mãi với thời gian./.
T/H Ngân Hà