Cuối tháng 9/2009 UBND Thành phố Vinh cùng với cơ quan liên quan sẽ công bố quy hoạch chung Thành phố Vinh đến năm 2025.

Quy hoạch đã thể hiện tương xứng với vị trí TP. Vinh là đô thị loại I, là trung tâm của vùng Bắc Trung bộ về các mặt du lịch, thương mại, công nghiệp công nghệ cao, đào tạo và khoa học công nghệ, y tế và văn hoá thể thao...

Quy hoạch xứng tầm

Quy hoạch điều chỉnh này đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 3/2009. Theo tính toán đến năm 2025, quy mô dân số của thành phố đạt khoảng 800.000 người, nhu cầu sử dụng đất xây dựng đô thị đạt khoảng 14.597 ha. Theo quy hoạch, phía Bắc là không gian phát triển công nghiệp với hạt nhân chủ yếu là KCN Nam Cấm, hạn chế và giảm dần diện tích đất dân cư tại khu vực này. Phía Đông bắc phát triển trục không gian đô thị kết nối giữa Vinh và thị xã Cửa Lò. Vùng phía Nam là khu vực TP. Vinh hiện tại dành ưu tiên phát triển các khu đô thị và trung tâm hành chính dịch vụ công cộng lớn.

Vùng đệm giữa thành phố Vinh và KCN Nam Cấm được tổ chức thành một không gian sinh thái phát triển nông nghiệp và dành đất dự trữ phát triển. Khai thác không gian ven Sông Lam, tổ chức thành trục cảnh quan chủ đạo gắn kết các khu vực danh lam thắng cảnh di tích lịch sử văn hoá của vùng phụ cận và thành phố trong một tổng thể thống nhất.

Tại bản điều chỉnh quy hoạch lần này, các khu chức năng chủ yếu như: khu công nghiệp, khu trung tâm công cộng, khu dân cư, khu công viên cây xanh đô thị, đất giao thông đô thị, khu đầu mối hạ tầng kỹ thuật, khu đất quốc phòng an ninh cũng được trình bày rất chi tiết. Về kiến trúc cảnh quan đô thị, toàn bộ không gian quy hoạch được phân chia thành 3 khu vực với các định hướng riêng cho việc khai thác và quản lý phát triển: khu vực bảo tồn di sản và hạn chế phát triển, khu vực bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, và khu phát triển mới. Ngoài ra, hệ thống hạ tầng kỹ thuật cũng được định hướng phát triển đồng bộ như giao thông (giao thông đối ngoại, đường sắt, đường thuỷ, đường hàng không và giao thông nội thành), chuẩn bị kỹ thuật, cấp điện, nước, thông tin...

Còn nhiều việc phải làm

Lâu nay, thiếu cơ sở khoa học trong các dự báo phát triển kinh tế xã hội và động lực phát triển đô thị là một trong những nguyên nhân dẫn tới việc đô thị phát triển không theo quy hoạch. Thế nhưng, khi đã có quy hoạch chung và để thực thi các đề án quy hoạch thì lại gặp khó khăn, đó là chính sách về đất, nhà ở, tài chính đô thị, đền bù GPMB, các chính sách thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào lĩnh vực xây dựng. Theo đánh giá của chuyên viên quản lý đô thị thì bên cạnh những việc đã làm được, công tác quản lý quy hoạch đô thị, trật tự xây dựng đô thị vẫn còn chồng chất những khó khăn. Việc kiểm tra xây dựng theo quy định và cấp phép theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt vẫn đang là vấn đề khó. Việc cắm mốc quy hoạch ngoài hiện trường và công khai để dân biết và thực hiện còn chậm.

Mặc dù thành phố đã ban hành hệ thống cơ chế, chính sách về quản lý và xử lý vi phạm trật tự xây dựng nhưng còn nhiều nội dung thiếu và chưa phù hợp. Ví như người dân mặc dù được cấp GCN QSDĐ nhưng không được phép xây dựng nên không ít trường hợp đã thực hiện xây dựng không phép. Tình trạng này diễn ra ngày càng phức tạp nhưng các cơ quan liên quan vẫn chưa có biện pháp dẫn đến buông lỏng trong quản lý và xử lý vi phạm. Tình trạng xây dựng không phép, trái phép đang là thách thức lớn đối với các nhà quản lý, vượt ra ngoài tầm kiểm soát. Mặc dù thành phố đã có 1 lực lượng thanh tra chuyên ngành về quản lý trật tự xây dựng đô thị nhưng từ những con số báo cáo đến thực tế vẫn còn là khoảng cách khá xa.

Vấn đề đặt ra là cần phải xây dựng 1 hệ thống pháp lý vững chắc, 1 cơ chế dựa vào pháp luật đủ điều kiện để áp dụng có hiệu quả trong thực hiện quy hoạch và phát triển đô thị. Thế nhưng, làm được điều này là không dễ bởi như ý kiến của anh Nguyễn Thạc Chính - Trưởng phòng Quản lý đô thị (UBND thành phố Vinh) thì quy hoạch đã khó, thực hiện nó còn khó hơn nhiều lần. Công tác quy hoạch và phát triển đô thị ở thành phố ta trong thời kỳ vừa làm vừa rút kinh nghiệm và đặc biệt là thiếu kinh phí. Trong khi ngân sách của nhà nước còn hạn chế mà công tác quy hoạch cần số tiền không hề nhỏ. Do vậy, những gì chưa làm được hôm nay sẽ lại được xem xét chỉnh sửa ở quy hoạch lần sau.

Thu Huyền