Cụ thể, trong đề án Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết cơ sở đổi mới cơ cấu biểu giá điện mới là do biểu giá điện hiện hành gồm nhiều bậc thang khiến tính toán tiền điện phức tạp. Nhiều khi xảy ra nhầm lẫn trong công tác ghi chỉ số điện...gây bức xúc trong nhân dân.

 

Chính vì vậy, dưới sự chỉ đạo của Bộ Công Thương, EVN đã nghiên cứu cải tiến cơ cấu biểu giá điện 2016-2017 là giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang:

 

Theo EVN, giá điện không chỉ là giá một loại hàng hóa đặc biệt không nhìn thấy được mà giá điện còn thực hiện chính sách an sinh xã hội, đặc biệt là trong biểu giá sinh hoạt bậc thang. Do vậy nghiên cứu cải tiến cơ cấu biểu giá điện sinh hoạt bậc thang phải cẩn trọng, cải tiến hợp lý sẽ thuận lợi khi áp dụng và nhận được sự ủng hộ, chia sẻ của khách hàng sử dụng điện.

 

Cụ thể, biểu giá điện mới của EVN được công bố xin ý kiến đóng góp với 3 phương án:

 

 

Theo nhóm nghiên cứu, biểu giá này có ưu điểm giá điện sinh hoạt bậc thang với sản lượng điện sử dụng càng cao sẽ ứng với mức giá điện càng cao hơn nên khuyến khích các hộ sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, nhất là đối với điện là sản phẩm đặc biệt sử dụng tài nguyên làm nhiên liệu đầu vào.

 

 

Tuy nhiên, nhược điểm là Biểu giá sinh hoạt có nhiều bậc thang đã gây phức tạp trong công việc thanh toán tiền điện với khách hàng. Tiền điện thanh toán mỗi tháng phụ thuộc vào lượng điện sử dụng của khách hàng, lượng điện sử dụng càng cao áp ở mức giá cao ngược với logic tiêu dùng hàng hoá thông thường là càng mua nhiều càng rẻ, dễ làm cho khách hàng khó hiểu, khó kiểm tra, theo dõi dẫn đến khó thông cảm.

 

Đặc biệt hàng năm khi vào mùa nắng nóng (tháng 5 và tháng 6) các hộ dùng điện vào sinh hoạt nhiều hơn có tiền điện thanh toán với tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng nên sẽ phải trả tiền với mức giá cao hơn.

 

 

Một mức biểu giá bán điện sinh hoạt (đồng giá) là 1.747 đ/kWh, đây là mức giá bán điện bình quân của biểu giá điện sinh hoạt bậc thang hiện hành.

 

Ưu điểm: dễ dàng áp dụng, minh bạch rõ ràng, việc áp giá điện, tạo điều kiện cải tiến khâu kinh doanh bán điện về công tác ghi chỉ số công tơ. Theo kinh nghiệm một số nước đối với sinh hoạt 1 quý ghi chỉ số 1 lần để tăng năng suất lao động.

 

Tiền điện thanh toán của 2 tháng đầu quý sẽ tạm thu bằng mức tiền điện của bình quân quý trước, tháng cuối quý ghi chỉ số sẽ thanh toán đúng theo chỉ số công tơ ghi được.

 

Khi việc triển khai ghi chỉ số công tơ theo quý được thuận lợi sẽ kéo dài thời gian thêm 1 quý thành mỗi năm ghi chỉ số dùng điện sinh hoạt 2 lần. Đồng thời còn giảm chi phí đầu tư gắn mới công tơ trong trường hợp các hộ sử dụng điện trong cùng địa điểm tiến hành tách hộ để được sử dụng điện với giá thấp ở các bậc thang đầu tiên.

 

Mặt khác thực hiện đồng giá còn tạo điều kiện từng bước đi dần vào thị trường, xóa bỏ việc thực hiện chính sách xã hội qua giá điện và Nhà nước sẽ thực hiện chính sách xã hội bằng biện pháp trực tiếp khác.

 

EVN công bố phương án tính giá điện mới. Ảnh minh hoạ

Nhược điểm: Đi theo đồng giá, bước đầu có thể khó khăn do tác động nhiều đến tầng lớp người nghèo, người thu nhập thấp do vậy cần tính toán cụ thể. Áp lực tiết kiệm điện của phương án đồng giá không cao bằng giá bậc thang mặc dù người tiêu dùng cũng phải tự tính toán về tiền điện thanh toán.

 

 

                   Kịch bản 1           Kịch bản 2            Kịch bản 3                  Kịch bản 4                      Kịch bản 5

Bậc 1          50 kwh                100 kwh                 150 kwh                     200 kwh                         50 kwh

Bậc 2          250 kwh                200 kwh                150 kwh                     200 kwh                       150 kwh

Bậc 3        >300 kwh               >300 kWh            >300 kwh                   >400 kwh                       200 kwh

Bậc 4         >400 kwh  

 

 

Kịch bản 1:     Bậc 1 - 50 kwh có giá 1.484; Bậc 2 - 250 kwh có giá 1.763 đ/kwh; Bậc 3 trên 300 kwh có giá 2.557 đồng/kwh.

 

Kịch bản 2:     Bậc 1 - 100 kwh có giá 1.501 đ/kwh; Bậc 2 – 200 kwh có giá 1.907 đ/kwh; Bậc 3 – trên 300 kwh có giá 2.557 đ/kwh.

 

Kịch bản 3:   Bậc 1 – 150 kwh có giá 1.559 đ/kwh; Bậc 2- 150 kwh có giá 2.007 đ/kwh; Bậc 3 – trên 300 kwh có giá 2.557 đ/kwh.

 

Kịch bản 4:  Bậc 1 – 200 kwh có giá 1.584 đ/kwh; Bậc 2 – 200 kwh có giá 2.325 đ/kwh; Bậc 3 trên 400 kwh có giá 2.587 đ/kwh.

 

Kịch bản 5:       Bậc 1 – 50 kwh có giá 1.484 đ/kwh; Bậc 2 – 150 kwh có giá 1.670 đ/kwh; Bậc 3 – 200 kwh có giá 2.325 đ/kwh; Bậc 4 trên 400 kWh có giá 2.587 đ/kwh.

 

Ưu điểm: Khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm. Khách hàng sử dụng càng nhiều điện trong tháng càng thanh toán tiền điện với giá cao hơn, sử dụng càng ít điện sẽ được thanh toán tiền điện ở các mức giá thấp hơn. Mặt khác còn góp phần thực hiện được chính sách an sinh xã hội đối với những người sử dụng ít điện và khả năng chi trả thấp, đặc biệt là đối với kịch bản 1, 2 và 5.

 

Nhược điểm: việc ghi chỉ số tác động đến thanh toán tiền điện với số kWh ở nấc thang cao hoặc vào mùa nắng nóng sử dụng nhiều điện thì tiền điện thanh toán có tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng gây hiểu lầm là do ghi chỉ số sử dụng điện không chuẩn xác.

 

Điều này tạo dư luận xấu ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp. Khi rút gọn còn 3 bậc thang hoặc 4 bậc thang thì những tồn tại này vẫn còn hiện hữu.