Theo Bộ trưởng Công an, qua thông tin được cung cấp từ điều tra của Nhật Bản, vấn đề tiêu cực đối với Huỳnh Ngọc Sĩ, Việt Nam đã điều tra nắm tình hình, phát hiện sự việc cho thuê nhà sai mục đích, lấy tiền chia nhau, vi phạm pháp luật, đã khởi tố, xét xử như đã biết.

Sau đó phía Nhật có cung cấp toàn bộ hồ sơ quá trình điều tra liên quan đến Huỳnh Ngọc Sĩ, khoảng 4.000 trang, chúng ta phải dịch ra tiếng Việt. 

Bộ Tư pháp xem xét tài liệu dịch 

Được biết, công việc dịch thuật đã xong, vậy tài liệu được dịch được xử lý thế nào, thưa Bộ trưởng?

Tài liệu đã dịch xong khoảng hơn nửa tháng rồi, chúng tôi cũng dựa trên đó để xem xét trên cơ sở chứng cứ để buộc tội đối với ông Sĩ nhận tiền như thế nào.

Bộ trưởng Công an Lê Hồng Anh. Ảnh: VA

Chúng tôi thấy có cơ sở nhưng việc sử dụng hồ sơ điều tra nước ngoài cung cấp thực ra mới là lần đầu tiên, chưa có tiền lệ, phải coi lại luật pháp của mình như thế nào.

Chúng tôi đã bàn với Viện Kiểm sát, mời tòa án cùng bàn xem sao, khi mình khởi tố thì Viện Kiểm sát có đồng ý truy tố. Truy tố thì tòa phải xử chứ "bác" thì cũng mệt. 

Chúng tôi đã họp, thấy cũng nên trao đổi thêm với Bộ Tư pháp xem sử dụng bộ hồ sơ này thế nào, hiện nay chúng tôi đã có văn bản đề nghị Bộ Tư pháp xem xét.

Mình làm phải chặt chẽ, chậm mà chắc, phải cân nhắc, tính toán thủ tục.

Làm việc trực tiếp với phía Úc

Thưa ông, về việc báo chí Úc đăng bài điều tra về nghi án Công ty Securency đã hối lộ hàng triệu USD cho một công ty Việt Nam để có hợp đồng in tiền polymer?

Việc này chúng tôi đã giao cơ quan điều tra nắm tình hình. Cũng giống như vụ Huỳnh Ngọc Sĩ, khi có thông tin thì đặt vấn đề xem nước bạn làm thế nào.

Việc này không phải chính thức cơ quan đó đưa tin mà dư luận báo chí đăng tải, nên chúng tôi cử lực lượng tham gia trực tiếp với các cơ quan chức năng của Úc để nắm tình hình.

Đứng về phía góc độ của Bộ Công an, chúng ta có quan hệ, ký kết hiệp định với nhiều nước về phòng chống tội phạm. Đến nay, gần 40 nước đã ký, những thông tin từ nước ngoài, mình cũng đều phải quan tâm xem xét.

Đúng là trong thực tế có sự chậm trễ, khởi tố và điều tra thời gian còn kéo dài. Có những vụ phải gia hạn, thậm chí gia hạn đến mức không thể gia hạn thêm nữa, rồi vì không chứng minh được đã phạm tội nên cuối cùng phải đình chỉ.

Nhưng điều tra lĩnh vực tham nhũng cực kỳ khó khăn, phức tạp trong việc tìm chứng cứ.

Hoặc có những người cũng việc đó nhưng giấy tờ, văn bản mình không có. Có khi hỏi thì họ từ chối, họ bảo không biết, không cung cấp chứng cứ nên mình không lấy được gì.

Một thực trạng nữa là việc đấu tranh chống tham nhũng trong các tổ chức của mình cũng không quyết liệt, còn tình trạng e ngại, nể nang.

Thực tế tôi cũng thấy chưa có vụ tham nhũng nào được phát hiện ngay ở chi bộ Đảng của cơ quan đó.

Đến nay, trong hơn 17 vụ án có liên quan đến tham nhũng thì cơ bản về mặt cơ quan điều tra đã xong. Đã chuyển qua viện kiểm sát, rồi sẽ chuyển qua tòa án và sẽ xét xử sớm trong thời gian tới.

Ông đánh giá thế nào về ý kiến của đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Thuyết chiều nay là phải chăng đang có sự bất bình đẳng trong việc xử tội phạm tham nhũng, dường như cán bộ to thì khi xử tội càng nhẹ?

Chiều nay thảo luận, nhiều đại biểu nói về việc phòng chống tội phạm, trong đó có tham nhũng. Tôi cũng đã chuẩn bị để ngày mai đăng ký phát biểu, nói lại một số vấn đề cho rõ. 

Đại biểu Thuyết nói chung vậy thôi chứ cái cụ thể, mình so sánh cấp trên với cấp dưới nhẹ với nặng thì đi vào cụ thể rồi. Cụ thể thì phải xem xét, có thể cùng là xử tham nhũng nhưng mức độ ở cấp trên thấp hơn thì phải xử thấp hơn chứ sao áp đặt được. Ở dưới vi phạm lại có tính chất nặng hơn. Cũng phải xem xét tội phạm liên quan đến lĩnh vực nào, tác hại thế nào, hậu quả ra sao nữa. Ví dụ tham nhũng trong việc gom tiền cứu trợ thì hậu quả để lại rất lớn, đánh giá cũng khác hơn. 

Trong báo cáo của cơ quan phòng chống tham nhũng thì tình hình gần đây số vụ thì giảm xuống, tham nhũng chủ yếu phát hiện được ở cấp xã. Theo Bộ trưởng, có phải là điều tra tham nhũng ở các cấp cao gặp khó khăn?

Không hẳn như vậy đâu, bây giờ mình có hơn 10.000 xã, lực lượng làm ở xã nhân lên cũng lớn hơn ở các cấp trên rất nhiều.

Mặt khác, quản lý của mình ở dưới còn nhiều sơ hở hơn, không chặt chẽ như trên này.

Thứ hai, chất lượng cán bộ cấp càng cao, nói gì thì nói, dù sao tư tưởng cũng đỡ hơn, đỡ lệch lạc hơn cấp dưới. Cũng như trong gia đình, người cha người mẹ cũng chững chạc hơn con cái chút.

Một điều quan trọng nữa là cơ sở bên dưới gần dân nên phát hiện tốt hơn, dân phát hiện tham nhũng tốt hơn cán bộ công chức, cán bộ thấy thủ trưởng tham nhũng nhưng không dám nói.

• Vân Anh - Cao Nhật VNN ghi