Hiện nay, số lượng cây xanh trên địa bàn thành phố Vinh được trồng nhiều, tạo nên những mảng xanh cần thiết cho không gian đô thị. Tuy nhiên, do thiếu quy hoạch hợp lý nên có những loại cây không phù hợp và không đồng nhất khiến mảng xanh của thành phố thiếu đặc trưng, điểm nhấn, giàu bản sắc.

Ngoài các điểm công cộng như Quảng trường Hồ Chí Minh, Công viên Nguyễn Tất Thành, Lâm viên Núi Quyết..., các cơ quan, trường học và hầu hết các tuyến phố đều được che mát bởi cây xanh.

Cây ở TP. Vinh rất đa dạng như: bàng, phượng vĩ, bằng lăng, xà cừ, cau vua, rồi đến cả xoài, mưng, cọ, sao đen, ngô đồng, sữa... Để chống lại cái nắng nóng gay gắt mùa hè, không chỉ chính quyền mà mọi người dân thành phố cũng đều trồng thêm cây xanh quanh nhà và trước vỉa hè công cộng.

Cây xanh không chỉ làm mát mà còn làm đẹp hơn cho thành phố. Nhiều con đường rợp bóng cây như: Ngư Hải, Đinh Công Tráng, Lê Mao, Lê Hoàn, Duy Tân, Lê Hồng Phong, Nguyễn Văn Cừ, Phan Đình Phùng, Phan Bội Châu... tạo cảnh quan tổng thể của thành phố với một màu xanh mát mắt mỗi trưa hè. 

Người dân ở đường Nguyễn Năng Tĩnh tự trồng thêm cây.

Tuy nhiên, trong quá trình phát triển của thành phố, có thời điểm, cây xanh được trồng rất nhanh nhưng thiếu quy hoạch một cách hợp lý, nên có những loại cây không phù hợp với không gian đô thị, như hoa sữa, ngô đồng, cau vua...

Bên cạnh đó, do quản lý quy hoạch chưa chặt chẽ, nên việc trồng cây tự phát ở một số tuyến phố thuộc các khu đô thị mới còn khá lộn xộn, như ở các khu đô thị mới Golden City là một ví dụ. Có rất nhiều cây xanh quý hiếm được các cá nhân, doanh nghiệp trồng trước vỉa hè như mưng, vú sữa, vối, sanh, thậm chí có cả hững cây săng lẻ cổ thụ.

Những cây này đều đẹp nhưng nếu xét trong mỹ quan chung của đô thị thì nó tạo nên sự lộn xộn về chủng loại, kích cỡ lẫn khoảng cách giữa các cây. Đoạn đường Nguyễn Năng Tĩnh vốn được quy hoạch trồng cây sao đen với khoảng cách đã được tính toán hợp lý trên vỉa hè nhưng sau này, các gia đình sử dụng vỉa hè đã trồng thêm nhiều loại cây khác xen vào giữa, thậm chí nhổ bỏ sao đen để trồng các loại cây lớn hơn. 

Tuy sớm có bóng mát nhưng quy hoạch cây xanh ở đây đã bị phá vỡ. Tình trạng tương tự cũng đang xảy ra trên đoạn đường Tô Ngọc Vân và nhiều đoạn đường khác thuộc khu đô thị mới này. 

Cần biết rằng, kiến trúc cây xanh đô thị đòi hỏi ngoài việc cho bóng mát, còn cần tính mỹ quan, tạo nét đặc trưng cho các tuyến phố, bên cạnh đảm bảo an toàn giao thông còn phải giữ gìn vệ sinh tuyến đường, khu phố sạch, đẹp. Nếu cứ để mạnh ai nấy trồng thì thành phố có thể xanh hơn chứ rõ ràng không thể đẹp hơn.

Một cây mới được người dân bứng về trồng trên đường Nguyễn Năng Tĩnh.

Ông Nguyễn Quốc Thắng - Trưởng phòng Quản lý đô thị TP.Vinh cho biết, thành phố thực hiện quản lý quy hoạch cây xanh trên từng tuyến phố, mọi việc di dời, trồng mới đều phải xin giấy phép của cơ quan chức năng, tuy nhiên, việc quản lý chưa thể bao quát hết được.

Để khắc phục tình trạng trên, thành phố Vinh đang hoàn tất đề án Điều chỉnh quy hoạch hệ thống cây xanh thành phố Vinh đến năm 2025 với những quy chuẩn mới phù hợp với yêu cầu của một “đô thị xanh” hiện đại, giàu bản sắc, thân thiện môi trường.

Theo đó, kiến trúc cây xanh sẽ được quy hoạch khoa học và quản lý chặt chẽ hơn, đáp ứng nhu cầu không gian giao tiếp xã hội, tăng giá trị cảnh quan cho thành phố.

Tuy nhiên, để đề án được thực hiện thì sẽ cần một nguồn lực rất lớn mà hiện tại ngân sách thành phố chưa thể đáp ứng được. Để giải quyết yêu cầu bức thiết trước mắt trong việc quản lý quy hoạch và phát triển cây xanh, trên cơ sở nội dung đề án đó, phòng Quản lý đô thị đang tham mưu xây dựng một quy định về quy hoạch và quản lý cây xanh, để dần đưa việc trồng cây xanh của thành phố vào quy củ và theo một quy chuẩn mới đẹp và hiện đại hơn.

Theo đó, người dân, doanh nghiệp đều có thể tự trồng cây trong không gian công cộng nhưng phải tuân thủ quy định của thành phố về vấn đề này. Có như vậy, cây xanh mới thực sự trở thành nét đẹp đặc trưng, niềm tự hào của người dân thành phố Vinh và “điểm cộng” trong mắt những bước chân qua phố.

Bảo Ngân-Baonghean.vn