Một trong những vấn đề gai góc đang đặt ra đối với thành phố Vinh, đó là công tác quản lý đất đai còn bất cập, tiến độ cấp mới và cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chậm, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thành phố.

Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với đồng chí Võ Viết Thanh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Vinh về một số nội dung liên quan.

P.V: Công tác quản lý đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) được thành phố xác định là một nhiệm vụ khó. Vậy, thời gian qua công tác này đã được cấp ủy, chính quyền thành phố lãnh đạo, chỉ đạo như thế nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Võ Viết Thanh: Thành phố Vinh đang trong quá trình phát triển, ngoài khu vực nội đô, việc mở rộng không gian đô thị với việc sáp nhập một số xã của 2 huyện Nghi Lộc, Hưng Nguyên vào, theo đó số hộ dân liên quan đến đất đai nhiều lên.

Công tác quy hoạch và việc thu hút nhiều dự án đầu tư vào địa bàn, cộng chính sách liên quan đến đất đai thay đổi; đất đai ở thành phố có giá trị lớn, “tấc đất, tấc vàng”..., đặt ra nhiều áp lực trong công tác quản lý đất đai. 

Nhận thức rõ rằng nếu công tác này không được lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt thì sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy, thời gian qua, Thành ủy đã có sự tập trung cao và chỉ đạo ráo riết công tác quản lý đất và cấp GCNQSD đất; UBND thành phố cũng tăng cường công tác quản lý nhà nước, đặc biệt là chấn chỉnh việc lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp thông qua thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Đồng thời, thành phố có các biện pháp xử lý kịp thời, nghiêm khắc cán bộ sai phạm liên quan đến đất đai, gắn trách nhiệm người đứng đầu mà trước hết là chủ tịch UBND các phường, xã. Đến nay, đã có 2 chủ tịch UBND phường và 3 cán bộ địa chính, đô thị bị xử lý kỷ luật liên quan đến công tác quản lý đất đai.

Thi công hồ thành cổ Vinh. Ảnh: Mai Hoa

Công tác cấp mới, cấp đổi GCNQSDĐ cũng được các cấp ủy, chính quyền thành phố tập trung cao độ. Tính đến ngày 15/7/2017, thành phố đã cấp mới GCNQSDĐ cho 83.700/85.348 thửa, đạt 98,06%.

Việc giao đất nông nghiệp cũng được chỉ đạo tập trung với tỷ lệ giao đất cho hộ cá thể là hơn 80% tổng diện tích giao khoán (khác với các huyện, trước đây thành phố không thực hiện chính sách giao đất cho các hộ cá thể theo Nghị định 64-CP năm 1993 của Chính phủ mà chỉ giao cho các tổ hợp và hợp tác xã và bắt đầu từ năm 2015 mới có chủ trương giao đất nông nghiệp cho các hộ cá thể) và tổng số GCNQSD đất nông nghiệp được cấp là 11.105 giấy.

Đối với việc cấp đổi GCNQSD đất ở, đất nông nghiệp cho các xã sáp nhập vào năm 2008 cũng được thành phố chỉ đạo quyết liệt, đảm bảo quyền lợi cho người dân. Đến nay, tỷ lệ cấp đổi GCNQSD đất ở đạt 63% và đất nông nghiệp là trên 95%. 

P.V: Tại kỳ họp thứ 4, HĐND thành phố khóa XXI, nhiệm kỳ 2016 - 2021 diễn ra trong 2 ngày 19 và 20/7 vừa qua, nhiều đại biểu HĐND thành phố cũng như đại biểu khách mời là lãnh đạo một số xã, phường phản ánh công tác quản lý đất đai còn buông lỏng, nhiều bất cập; tiến độ cấp GCNQSDĐ cho các gia đình chậm, nhất là các phường, xã sáp nhập. Đồng chí có thể cho biết cụ thể hơn nội dung này?

Đồng chí Võ Viết Thanh: Phải thừa nhận rằng, mặc dù đã có những cố gắng, nỗ lực, song việc quản lý nhà nước về đất đai của thành phố Vinh vẫn còn những bất cập, hạn chế.

Một số nơi còn buông lỏng quản lý nhà nước về đất đai, dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp và khi phát hiện thì xử lý không dứt điểm. Trong khi đó, công tác thanh tra, kiểm tra chưa kịp thời; ý thức chấp hành pháp luật về đất đai của một bộ phận nhân dân chưa cao.

Thành phố hiện vẫn chưa xây dựng được hệ thống dữ liệu đất đai, ảnh hưởng đến quá trình quản lý. Như đã nói ở trên, trước đây, thành phố Vinh chưa thực hiện giao đất cho các hộ cá thể theo Nghị định 64-CP  của Chính phủ mà chỉ giao cho các tổ hợp và hợp tác xã, trong khi đó theo Luật Đất đai năm 2013 quy định, điều kiện để các hộ dân nhận đền bù từ các dự án đầu tư thì phải có GCNQSDĐ, dẫn đến những vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện tiến độ đầu tư dự án... 

Riêng công tác cấp GCNQSDĐ, nhìn tổng thể, với kết quả nêu trên không thể nói là chậm. Tuy nhiên, hiện tại, việc cấp mới hay cấp đổi GCNQSD đất ở, đất nông nghiệp, mặc dù tỷ lệ chưa cấp còn ít nhưng có nhiều vướng mắc, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Hiện thành phố đang còn 1.648 thửa cần phải thực hiện cấp GCNQSD đất ở nhưng chưa được cấp. Nguyên nhân do tranh chấp, vắng chủ, do chưa phân chia tài sản thừa kế hoặc là chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính (một số gia đình chính sách không được miễn giảm thuế khi tách bìa hay chuyển đổi mục đích sử dụng đất như trước đây).

Vấn đề tồn tại, khó khăn nhất hiện nay là việc cấp đổi GCNQSD đất ở, đất nông nghiệp cho các xã sáp nhập vào năm 2008. Lý do công tác quản lý đất đai ở các địa bàn này không chặt chẽ, hồ sơ lưu trữ không đầy đủ, diện tích tăng và biến động nhiều trên thực địa.

Do việc cấp GCNQSDĐ được thực hiện từ năm 1996, đến thời điểm này cấp đổi lại có những thay đổi trong việc phân chia tài sản thừa kế. Việc cấp đổi theo nguyên tắc là không xác định lại hạn mức, nhưng hiện tại người dân yêu cầu đồng thời với việc cấp đổi là công nhận lại hạn mức đất trước năm 1980, do đó, thời gian để lấy ý kiến dân cư, xác minh lại nguồn gốc đất mất nhiều thời gian.

Thêm vào đó, GCNQSDĐ bị tẩy xóa nhiều, đặc biệt là không đúng vị trí, trên bản đồ thì đất nông nghiệp, nhưng giấy chứng nhận là đất ở, còn thực tế thì bỏ hoang, chưa được cắm mốc.

Một số địa bàn hồ sơ địa chính chưa đầy đủ, như phường Vinh Tân mới phê duyệt và hoàn thành việc đo đạc bản đồ địa chính vào cuối năm 2016, tiến hành cấp đổi bắt đầu năm 2017 và đã cấp đổi GCNQSD đất ở đạt 35%; hay như xã Nghi Ân là 39%.

Trong khi đó, ý thức trách nhiệm, sự tập trung ở các xã, phường đối với công tác này chưa cao; ý thức trách nhiệm của cán bộ chuyên môn thành phố chưa thật sự bám cơ sở, chưa chỉ đạo quyết liệt. Lực lượng cán bộ địa chính một số xã, phường còn mỏng, trong khi khối lượng công việc lớn, cho nên việc xử lý không kịp thời.

Hiện đang còn 400 hồ sơ được các phường, xã thu nhận nhưng chưa xử lý chuyển lên Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất của thành phố để cấp...

P.V: Đối với địa bàn thành phố Vinh, “tấc đất” được coi là “tấc vàng”; đặc biệt thành phố đang phát triển với nhiều dự án được thu hút, đầu tư, thì yêu cầu đặt ra là phải làm tốt công tác quản lý và hoàn thành việc cấp mới và cấp đổi GCNQSDĐ. Để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ này, đồng chí có thể cho biết những giải pháp để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đang đặt ra trong thời gian tới?

Đồng chí Võ Viết Thanh: Cấp ủy, chính quyền từ thành phố đến cơ sở tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, phấn đấu hoàn thành việc cấp mới và cấp đổi GCNQSDĐ trong năm 2018. Thành phố tăng cường tuyên truyền chính sách về đất đai, làm rõ trách nhiệm của người dân, trách nhiệm của chính quyền địa phương, nhất là trong việc phối hợp với cùng với các khối, xóm để xác định rõ nguồn gốc đất, chủ sở hữu.

Chỉ đạo UBND thành phố tăng cường cán bộ ở các phòng, ban thành phố bám sát cơ sở để tập trung chỉ đạo, hướng dẫn và xử lý các hồ sơ tại phường, xã. Đồng thời tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, HĐND, Ủy ban MTTQ, đảm bảo thực hiện các chính sách đất đai đúng và kịp thời cho người dân; gắn trách nhiệm người đứng đầu UBND các phường, xã; lập các đoàn, tổ thanh tra nhằm giải quyết trực tiếp các vấn đề khiếu nại liên quan đến đất đai, cấp GCNQSDĐ, giải phóng mặt bằng, khiếu nại giữa các hộ giáp ranh...

Đối với những trường hợp đã được giải quyết mà người dân không chấp nhận, nếu xác định đúng thì phát huy vai trò dân vận để giải thích, đồng thời tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở; tăng cường trao đổi, đối thoại để giải quyết các vướng mắc, khó khăn đang đặt ra, nhằm giải quyết thỏa đáng yêu cầu của người dân trên tinh thần đúng pháp luật.

Cùng với các giải pháp trên, thành phố cũng kiến nghị tỉnh hỗ trợ thực hiện sớm đề án xây dựng dữ liệu đất đai để phục vụ tốt công tác quản lý lâu dài.

P.V: Cảm ơn đồng chí!

Mai Hoa -Baonghean.vn

(Thực hiện