Thảo luận tại phiên họp sáng qua về dự luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Ủy ban TVQH tán thành đề xuất tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng bia, rượu, thuốc lá; nghiên cứu áp dụng loại thuế này với game online.

Theo tờ trình do Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng trình tại phiên họp, lý do tăng thuế với 3 mặt hàng trên là do hiện nay thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với thuốc lá, bia và rượu còn thấp, chưa đảm bảo được mục tiêu hạn chế tiêu dùng những mặt hàng có hại cho sức khỏe.

Kiến nghị tăng thuế suất thuốc lá lên 90%

Chính phủ đề xuất phương án lộ trình tăng thuế suất đối với thuốc lá từ ngày 1.1.2016 tăng từ 65% lên 70%; từ ngày 1.1.2019 tăng thêm 5%. Đối với bia, mức thuế áp dụng từ 1.7.2015 tăng từ 50% lên 55%, từ ngày 1.1.2017 tăng thêm 5% và từ 1.1.2018 tăng lên mức 65%. Thuế suất mặt hàng rượu cũng điều chỉnh tăng: từ 20 độ trở lên tăng từ 50% lên thuế suất 65% (áp dụng thuế suất như rượu từ 40 độ trở lên đã thực hiện trước ngày 1.1.2010); rượu dưới 20 độ áp dụng thuế suất 35% (tăng 10%).

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết, qua thẩm tra, Thường trực Ủy ban đồng tình mức thuế suất, song đề nghị thay đổi lộ trình tăng. Theo đó, với thuốc lá, tăng từ 65 lên 70% áp dụng từ 1.1.2016 đến 31.12.2017 (thay vì đến ngày 31.12.2018); từ ngày 1.1.2018 (thay vì 1.1.2019) tăng lên 75%. “Hiện nay tình trạng buôn lậu thuốc lá đang ngày càng gia tăng, công tác phòng chống chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh trong nước. Để tránh gây tác động lớn đến hoạt động sản xuất, thì lộ trình và mức tăng thuế như đề xuất trên là hợp lý”, cơ quan thẩm tra lý giải.

Đối với bia, cơ quan thẩm tra lại đề nghị lùi thời hạn điều chỉnh thuế suất so với tờ trình của Chính phủ. Theo đó, thời điểm thi hành từ ngày 1.1.2016, thay vì bắt đầu từ 1.7.2015 (thời điểm luật này có hiệu lực). Từ đầu năm 2016 tăng từ 50% lên 55%; đầu 2017 tăng thêm 5%; đầu 2018 tăng lên mức 65%. “Lộ trình này nhằm giảm việc lạm dụng bia gây tác hại đến sức khỏe người dân và trật tự an toàn xã hội. Đồng thời, giúp các doanh nghiệp sản xuất trong nước có thời gian để ổn định sản xuất, điều chỉnh chiến lược kinh doanh một cách hợp lý”, ông Hiển nói thêm.

Riêng mặt hàng rượu, cơ quan thẩm tra đồng tình với đề xuất của Chính phủ về mức điều chỉnh thuế suất cũng như lộ trình điều chỉnh. Thường trực cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ tổng kết, đánh giá tính khả thi trong thu thuế TTĐB đối với rượu nấu trong dân cư. Đồng thời, tăng cường các biện pháp chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đối với mặt hàng rượu.

Qua thảo luận, Ủy ban TVQH nhất trí với các đề nghị của cơ quan thẩm tra nhưng cũng lưu ý cơ quan soạn thảo, thẩm tra cần đánh giá kỹ tác động của việc tăng thuế đến nguồn thu ngân sách, việc làm của người lao động, cũng như thực trạng buôn lậu các mặt hàng trên vốn đang nhức nhối.

Liên quan đến nội dung này, Ủy ban Các vấn đề xã hội cũng có văn bản gửi Ủy ban Tài chính - Ngân sách, trong đó đề nghị rượu từ 20 độ trở lên cần tăng thuế suất từ 50% lên 70%; rượu dưới 20 độ tăng từ 25% lên 40%; bia tăng từ 50% lên 70%; thuốc lá đến năm 2015 tăng từ 65% lên 75% và đến năm 2018 tăng lên 90%.

Nghiên cứu đánh thuế game online

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển, qua thẩm tra dự luật sửa đổi, có ý kiến đề nghị cần nghiên cứu bổ sung mặt hàng kinh doanh game online, nhất là đối với loại game bạo lực, game gây nghiện cho đối tượng trẻ vào diện chịu thuế TTĐB. Lý do vì mặt trái của game online đang ảnh hưởng đến bộ phận rất lớn giới trẻ. Game online là mặt hàng có doanh thu lớn, mức lợi nhuận cao so với các loại hình kinh doanh khác. “Chính phủ cần có các giải pháp để quản lý, ngăn chặn game online có hại từ khu vực ngoài lãnh thổ xâm nhập mạnh vào VN”, nhóm ý kiến này đề nghị. Tuy nhiên, theo ông Hiển, cũng có ý kiến trong cơ quan thẩm tra lo ngại việc áp thuế sẽ làm hạn chế năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp nước ngoài. Trong khi, sản phẩm trò chơi sản xuất trong nước chưa phát triển để thay thế được nguồn trò chơi nước ngoài.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ - Môi trường Phan Xuân Dũng lưu ý thêm, vì chưa xác định, thẩm định được rõ tác hại cụ thể từng loại game online nên mới áp thuế. Còn khi đã biết rõ game nào gây bạo lực, gây nghiện thì phải cấm luôn chứ không nên cho phép để rồi đưa vào diện đánh thuế nữa. Riêng Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu thì cho rằng, việc áp dụng thuế TTĐB với game online cần có đánh giá thêm, chưa nên đưa ngay vào luật sửa đổi trình QH kỳ họp tới.

Kết luận phiên họp, Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân khái quát ý kiến số đông TVQH đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung game online vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Dự kiến, luật này sẽ được thảo luận và thông qua tại kỳ họp 8 của QH diễn ra vào tháng 10 tới, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2015.

Bảo Cầm-TNO